Podsumowując nasze obserwacje możemy stwierdzić, że u ludzi z anomalią wyrostków poprzecznych piątego kręgu lędźwiowego bóle kręgosłupa zlokalizowane w tym odcinku pojawiają się wcześnie (przed 30 rokiem życia) i mają typowy rozlany charakter. Nawroty bólów zdarzają się często, a poczucie dyskomfortu w przerwach pomiędzy obostrzeniami towarzyszy niemal wszystkim chorym. Podczas badania niemal zawsze udało się stwierdzić ból przy skłonie i obwodzeniu tułowia oraz w rzucie szczytu wyrostków poprzecznych. Bólom towarzyszyło zniesienie lordozy lędźwiowej, a w okresie obostrzenia wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych, a czasem i skolioza. U osób dłużej chorujących dochodziło do zaburzenia w biomechanice kręgosłupa, w następstwie tego do zniesienia lordozy lędźwiowej oraz do zmian przeciążeniowych w stawach międzytrzonowych, międzykręgowych a nawet krzyżowo-biodrowych stwierdzonych w obrazie rentgenowskim. Zmiany te zamykają błędne kolo przyczyn i skutków, gdyż prowadzą do względnego skrócenia tego odcinka kręgosłupa i osadzenia go niżej na kościach miednicy i kości krzyżowej. W miejscu styku wyrostków poprzecznych z wymienionymi kośćmi, u niektórych osób, dochodzi do powstania odczynów okostnowych, a nawet stawów rzekomych. W przypadkach, gdy anomaliom wyrostków towarzyszą inne zaburzenia rozwoju kośćca (niezrośnięcie luku, sakralizacja, lumbalizacja itp.), obraz kliniczny wzbogacają jeszcze dolegliwości, które trzeba różnicować z innymi zespołami bólowymi tej okolicy. Anomalie wyrostków poprzecznych ostatniego kręgu lędźwiowego zaburzają prawidłowe stosunki statyczne i dynamiczne, a tym samym przyczyniają się do przeciążenia i wcześniejszego wystąpienia zmian zwyrodnieniowych w tym odcinku. Dolegliwości kliniczne cechują się na początku łagodnym przebiegiem, a obostrzenia nie manifestują się także zbyt ostro, dlatego też chorzy do leczenia trafiają późno. Z powyższych rozważań wynika również, że efekty leczenia są także mało spektakularne, a nawroty bólów stają się coraz częstsze.
Nowe Komentarze