Zjawisko imprinting można zakwalifikować jako szczególną postać procesu uczenia się, którego cechy charakterystyczne sformułował następująco Lorenz (1835): 1. Imprinting może się dokonać tylko w ściśle określonym i ograniczonym czasie życia osobnika, zwanym okresem wrażliwości. Jeśli nie nastąpi on w tym okresie, wówczas możliwość jego dokonania się jest raz na zawsze utracona. 2. Imprinting jest nieodwracalny, to znaczy nigdy nie ulega zapomnieniu. Obiekt, który spowodował imprinting, nie staje się jedynym czynnikiem wyzwalającym odpowiednią reakcję, staje się natomiast w tej mierze obiektem priorytetowym i w sytuacji wyboru zawsze jest preferowany. 3. Ustalenie obiektu docelowego dla określonej reakcji dokonuje się poprzez imprinting w czasie, kiedy odpowiednia reakcja nie została jeszcze wykształcona. 4. Imprinting odnosi się do ponadosobniczych cech obiektu, a więc na przykład do cech gatunku, ale nie do cech indywidualnych jego konkretnego przedstawiciela. 5. Imprinting nie kształtuje zwierzęcia jako takiego, lecz każdorazowo tylko czynnik wyzwalający określoną reakcję, układ odniesienia jakiejś jednej struktury czynnościowej.
Moltz i Rosenblum (1958) przeciwstawiają tezie dotyczącej nieodwracalności raz dokonanego imprintingu twierdzenie, że jest on odwracalny. W każdym razie imprinting seksualny, nieprawidłowy ze stanowiska gatunkowego, nie pozbawia zwierzęcia całkowicie zdolności parzenia się z osobnikiem własnego gatunku. Zdolność taka może się pojawić, zwłaszcza wówczas, gdy zwierzę przez długi okres nie napotyka obiektu, na który został dokonany imprinting, a jednocześnie normalny, własno- gatunkowy osobnik przeciwnej płci długotrwale i uporczywie zaleca się do niego (Schutz, 1976). Jednak w sytuacji, kiedy obecny jest zarówno obiekt własnogatunkowy, jak i obiekt nieprawidłowego seksualnego imprintingu, wybierany jest ten ostatni. Dzieje się tak również wówczas, gdy uprzednio doszło już do kontaktów seksualnych z osobnikiem własnego gatunku o przeciwnej płci bądź nawet wówczas, gdy zwierzę poz- bawione możliwości wyboru ma za sobą kilka pełnych okresów lęgowych, przebytych we własnogatunkowej parze.
Nowe Komentarze