Dur brzuszny (typhus abdominalis) jest ostrą, zaraźliwą chorobą zakaźną wywołaną przez pałeczki Browicza-Ebertha, w której głównym siedliskiem zmian jest aparat chłonny jelit cienkich, a w przebiegu klinicznym najistotniejszymi objawami są: długotrwała wysoka gorączka, zaburzenia świadomości i względne zwolnienie tętna, dalej różyczka i powiększenie śledziony. Już w opisach Hipokratesa niektórzy dopatrują się wzmianki o durzę brzusznym. Opisy obrazu klinicznego pochodzą dopiero z XVII wieku (Willis, Baglivi), a zmiany anatomopatologiczne opisane były dokładniej w XIX wieku.
Dur brzuszny wywołuje pałeczka Gram-ujemna, należąca do grupy Salmonella. Wpływ chorobotwórczy zarazka na organizm polega głównie na działaniu szkodliwym endotoksyny, która się wyzwala w czasie rozpadu ciał bakteryjnych. Pałeczki durowe, podobnie jak wszystkie zarazki grupy Salmonella, zawierają 3 antygeny: antygen somatyczny O, antygen rzęskowy H i antygen Vi. Antygen O, utożsamiany z endo- toksyną durową, wyzwala się w czasie rozpadu komórki bakteryjnej i jest wybitnie toksyczny dla człowieka. Wysokość miana aglutynacyj- nego dla antygenu somatycznego O jest najbardziej miarodajna dla diagnostyki. Antygen rzęskowy H, dla którego pod wpływem szczepienia powstaje wysokie miano aglutynacyjne, dla celów diagnostycznych u osobników szczepionych nie jest miarodajny. Antygen Vi występuje w bardziej zjadliwych typach pałeczek durowych, jest nietrwały i ginie pod wpływem ogrzewania lub działania kwasów.
Nowe Komentarze